Bulletproof coffee: czy ta kawa jest naprawdę zdrowa?

Kuloodporna kawa, czyli bulletproof coffee, zdobywa popularność z prędkością pocisku wystrzelonego z karabinu maszynowego. Trzeba jednak uważać, żeby nie ucierpieć od takiego napoju.

Wynalazcą i największym orędownikiem kuloodpornej kawy jest Dave Asprey. Sam siebie kreuje na osobę, której wszyscy mogą pozazdrościć. Był otyły i źle się czuł – został szczupłym mężczyzną tryskającym energią. Jego dom przypomina laboratorium naukowe. Pełno w nim sprzętu do ćwiczeń, pomiarów fizjologicznych parametrów organizmu, urządzeń przyspieszających regenerację. Potrafi być też bardzo przekonujący. Wymyślił rodzaj napoju, który zyskał na całym świecie popularność jako bulletproof coffee. Sam twierdzi, że to między innymi, dzięki temu „wynalazkowi” ulepszył swoje życie.
Będąc jednak zupełnie szczerym, należy napisać, że jest to przedsięwzięcie komercyjne i tak trzeba traktować „odkrycie” Aspreya – produkt marketingowy. Ile więc w kuloodpornej kawie jest marketingu, a ile rzeczywistych korzyści dla zdrowia?

Prawdziwa bulletproof coffee – przepis

Oryginalny przepis opracowany przez firmę Aspreya wygląda następująco:

1. Zaparz 1 filiżankę kawy, używając przefiltrowanej wody z 2 ½ czubatych łyżeczek świeżo zmielonej kawy ziarnistej (Bulletproof Coffee Beans). Użyj prasy francuskiej, aby ułatwić użytkowanie i zachować korzystne oleje kawowe, których nie dopuszczają papierowe filtry.
2. Dodaj 1 łyżeczkę do 2 łyżek oleju Brain Octane®.
3. Dodaj 1-2 łyżki niesolonego masła od krów karmionych trawą lub 1-2 łyżeczki Grass-Fed Ghee.
4. Wymieszaj wszystko w mikserze przez 20-30 sekund, aż będzie wyglądać jak spieniona latte.

Jak widać do stworzenia markowej kawy kuloodpornej potrzebujemy produktów dostępnych w sklepie Aspreya. Dlatego na całym świecie upowszechniła się zmodyfikowana wersja:

Najpopularniejszy prosty przepis na kuloodporną kawę

1. Zaparz 1 filiżankę kawy ze świeżo zmielonych ziaren
2. Dodaj 1 łyżkę oleju trójglicerydowego o średniej długości łańcucha (MCT), który zwykle pochodzi z oleju kokosowego.
3. Dodaj 1 do 2 łyżek niesolonego masła.
4. Wymieszaj w mikserze przez 20 do 30 sekund.

Picie kawy ma sens

Picie kawy z umiarem ma szereg korzyści zdrowotnych i może pozytywnie wpływać na pracę serca, koncentrację, wydolność fizyczną. Składniki zawarte w ziarnach kawy (kwasy chlorogenowe) sprzyjają także odchudzaniu i regulacji poziomu cukru we krwi. Kawa ma także właściwości przeciwutleniające. Z tego krótkiego opisu widać więc, że kawa ma wiele korzyści dla zdrowia. Więc można zapisać punkt także na korzyść tej kuloodpornej.

Olej MCT. Co to takiego?

W przepisie opracowanym przez Aspreya jest olej MCT. Co to takiego? Skrót pochodzi od zwrotu “medium-chain triglycerides”, czyli tłuszcz trójglicerydowy o średniej długości łańcucha. Łańcuch to połączenia atomów węgla. Im ich więcej, tym łańcuch dłuższy. W ogromnym skrócie można powiedzieć, że im krótszy łańcuch tłuszczów, tym szybciej organizm może je rozłożyć i wytworzyć z nich energię. Tak więc MCT dają zastrzyk energii, którą nasz organizm może szybko przyswoić i jest mniejsza szansa, że odłoży go w postaci tłuszczów zapasowych. Istnieją nawet badania sugerujące, że MCT sprzyjają odchudzaniu.

Tłuszcze mogą być dobre

Teoretycznie jest to więc kolejny plus zapisywany po stronie kawy wymyślonej przez Aspreya. Teoretycznie, bo do oleju MCT dodajemy także masło. No i tu mamy pewien zgrzyt. Masło zawiera kwasy krótko, średnio i długo nasycone, oraz jedno i wielonienasycone. Według Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych 1 łyżka masła zawiera około 7 g nasyconych kwasów tłuszczowych. Kawa kuloodporna może zawierać 2 łyżki masła. Daje to 14 g nasyconych kwasów tłuszczowych, czyli więcej niż zalecana dzienna dawka.
W dodatku najpopularniejsza kawa jest przygotowywana z olejem kokosowym. Ten z kolei zawiera w około 50% kwas laurynowy, czyli długołańcuchowy.

Pić kawę kuloodporną, czy nie?

Kawa kuloodporna wpisuje się w modę na dietę ketogeniczną. To dieta zakładająca obniżenie energii z węglowodanów i zwiększenie jej źródeł z tłuszczów. Jest to więc dieta eliminacyjna. W dużym stopniu eliminuje owoce (źródła łatwo przyswajalnych cukrów). Trudno ją więc uznać za pełnowartościową. Brak jest dowodów naukowych na to, że dieta ketogeniczna w długim czasie jest bezpieczna dla osób zdrowych. Część zwolenników keto-diety powołuje się na badania dotyczące osób chorych, które nie są całkiem miarodajne. Kawa kuloodporna zastępująca śniadanie nie jest więc jednoznacznie korzystna. Owszem może dać zastrzyk energii, pobudzić i hamować uczucie głodu. Nie powinna jednak zastępować pełnowartościowego posiłku.

Źródła:

1. Grgic J, Grgic I, Pickering C, et al. Wake up and smell the coffee: caffeine supplementation and exercise performance—an umbrella review. Br J Sports.
2. Eyres L , Eyres MF , Chisholm A , et al . Coconut oil consumption and cardiovascular risk factors in humans. Nutr Rev 2016;74:267–80