Osoby starsze i upał. Jak się chronić w gorące dni?

Dla wielu osób starszych upalne dni są ciężkim doświadczeniem, czasem zagrażającym życiu. Podpowiadamy seniorom jak się chronić przed gorącem, stosując kilka prostych zasad.

Wysokie temperatury są groźne zwłaszcza dla osób powyżej 65 roku życia. Wiele z nich ma kłopoty z układem krążenia, oddychaniem, a upał jest dodatkowym obciążeniem. Naturalne mechanizmy regulujące temperaturę ciała nie są już tak sprawne jak u osób młodych. To połączenie bywa zabójcze.

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przestrzega, że upał jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych i dzieci. Może doprowadzić do wystąpienia udaru słonecznego lub cieplnego.

Objawy udaru słonecznego to:

• zmęczenie,
• silne bóle i zawroty głowy,
• nudności,
• gorączka,
• szum w uszach,
• drgawki,
• wzrost temperatury ciała zagrażający życiu,
• większa częstotliwość bicia serca i oddechu.

Wysokie temperatury mogą powodować ospałość, zdenerwowanie, a także wpływają na poziom koncentracji i efektywność pracy.

Co to jest upał?

Nie każda wysoka temperatura to upał. Mówimy o nim dopiero wówczas, gdy temperatura powietrza przy powierzchni ziemi przekracza 30 st. C. W ciągu dnia, najwyższa temperatura występuje pomiędzy godziną 15 a 18. Największe promieniowanie UV notowane jest w godzinach 12 – 13. Trzeba też pamiętać, że temperatura w miastach jest znacznie wyższa w miejscach pozbawionych roślinności. Chodniki, asfalt, budynki wzmagają dokuczliwość wysokich temperatur.

Jak upał wpływa na ludzki organizm?

• 30°C – próg upału
• 38°C – wysychanie gruczołów potowych
• 39° C – zagrożenie udarem
• 41°C – zagrożenie życia

Pomóż seniorowi latem

Osoby starsze należy objąć wówczas szczególną opieką. Ten artykuł jest więc przeznaczony nie tylko dla seniorów, ale i ich bliskich. Nierzadko seniorzy wstydzą się poprosić o pomoc, zaproponujmy im ją. Warto rozmawiać z babcią, sąsiadem i uświadomić im, że w gorące dni powinni poprosić kogoś o przyniesienie zakupów, a jeśli już muszą zrobić je sami to najlepiej wybrać się na nie rano, albo późnym wieczorem, gdy temperatura powietrza jest niższa. Podobnie jest ze spacerami ze zwierzętami. Nawet banalny wybór strony ulicy może mieć znaczenie – lepiej wybrać tę zacienioną.

Bardzo ważne jest także picie odpowiedniej ilości napojów: najlepiej wody mineralnej, ulubionych naparów ziołowych i niesłodzonych soków. Wiele osób starszych wciąż nie zdaje sobie sprawy, że woda w kranach jest zdatna do picia bez przegotowania. Podgrzewanie jej w czajniku, tylko po to, żeby ją później schłodzić do picia, to kolejne podnoszenie temperatury w mieszkaniu. Tymczasem, gdy termometr za oknem wskazuje ponad 30 st. Celsjusza, nasze mieszkania należy schładzać (na przykład otwierając okna tak, by zrobić przeciąg, zasłaniając firanki, by ograniczyć wpadające do środka promienie słoneczne.
Seniorzy powinni ponadto porozmawiać z lekarzem. Przyjmowane leki, ograniczenia w diecie mogą mieć ogromny wpływ na to jak znosimy upalne dni. Część medykamentów może na przykład ograniczać potliwość. Tymczasem jest to jeden z ważnych elementów termoregulacji organizmu. Dieta uboga w sól, może ratować życie, ale gdy więcej się pocimy, jednocześnie tracimy więcej minerałów w tym sodu. Warto zapytać o to swojego lekarza.

Seniorzy narażeni na upały

Eksperci z Narodowego Instytutu Zdrowia w USA opracowali listę czynników, które zwiększają ryzyko kłopotów zdrowotnych związanych z upałami:

• Zmiany skórne związane z wiekiem (słabe krążenie krwi i nieefektywne gruczoły potowe).
• Choroby serca, płuc i nerek, a także wszelkie choroby powodujące ogólne osłabienie lub gorączkę.
• Wysokie ciśnienie krwi lub inne ograniczenia zdrowotne wymagające zmian w diecie (np. ograniczenie zawartości soli).
• Zmniejszone pocenie się spowodowane lekami.
• Przyjmowanie niektórych leków.
• Znaczna nadwaga lub niedowaga.
• Picie napojów alkoholowych.
• Odwodnienie.

Osoby starsze i upał. Porady

Osoby starsze mogą zrobić dla siebie wiele rzeczy, by zmniejszyć ryzyko problemów zdrowotnych związanych z gorącymi okresami wakacji. Poniżej przedstawiamy przykładową listę takich czynności:

• Pij dużo płynów (zwłaszcza wodę, napary ziołowe).
• Unikaj alkoholu i nadmiaru kofeiny.
• Jeśli nie masz w domu klimatyzacji, ogranicz dostęp słońca do pomieszczeń, zrób przeciąg, otwórz okna w nocy.
• Zadbaj o chłodne miejsce w najgorętsze dni. Jeśli nie pozwalają na to warunki domowe znajdź klimatyzowane miejsca publiczne (biblioteki, domy kultury).
• Zwróć się o pomoc do bliskich. Twoim znajomi mogą mieć klimatyzowane mieszkanie lub znają już miejsce gdzie można bezpiecznie spędzić upalne godziny.
• Poszukaj pomocy w organizacjach samorządowych, które zajmują się osobami starszymi. (W części miast istnieje możliwość darmowego przejazdu specjalnymi samochodami do ośrodków pomocy, szpitali).
• Ubieraj się lekko, w naturalne tkaniny.
• Unikaj wysiłku w najgorętsze godziny.
• Sprawdzaj prognozę pogody i komunikaty alarmowe.

Leki i upał

Osoby po 65. roku życia często przyjmują wiele różnych leków. Dlatego konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, który powinien wyjaśnić w jaki sposób wpływają one na organizm. Poniżej wskazujemy kilka przykładów, ale nie są one w żadnym stopniu wskazaniem do samodzielnych działań. Zawsze należy najpierw porozmawiać ze specjalistą, który zaleci odpowiednie zachowanie i zasady bezpieczeństwa podczas upałów.

• Diuretyki oddziaływują na nerki i pobudzają do produkcji moczu, a więc i utraty płynów.
• Środki uspokajające mogą wpłynąć na ocenę sytuacji na temat zagrożeń związanych ze stanem zdrowia.
• Leki przeciwdepresyjne, przeciwhistaminowe mogą oddziaływać na działają na obszar mózgu, który kontroluje zdolność skóry do tworzenia potu.
• Beta-blokery, tabletki nasercowe wpływają na pracę serca i płuc co może mieć znaczenie gdy organizm narażony jest na wysokie temperatury.