5 nieznośnych dolegliwości w zaawansowanej ciąży – jak sobie pomóc?

W ostatnim trymestrze powiększający się w szybkim tempie brzuch utrudnia codzienne czynności. Na dodatek zmiany w ciele mogą powodować różne dokuczliwe doznania. Jak sobie z nimi poradzić na ostatniej prostej przed porodem?

Większość dolegliwości w ciąży związanych jest z fizjologicznymi zmianami, które dokonują się w naszym ciele. Zmieniające się stężenie różnych hormonów odpowiada m.in. za tkliwość piersi, wzmożone parcie na pęcherz, zgagę, wzdęcia, zaparcia czy chwiejność emocjonalną. Ponieważ zwiększa się masa piersi i macicy, środek ciężkości ciała jest inaczej usytuowany, krzywizna lędźwiowo-krzyżowa nasila się, powodując większe napięcie więzadeł i mięśni w środkowym i dolnym odcinku kręgosłupa. W efekcie w zaawansowanej ciąży często towarzyszą nam bóle pleców. Z kolei powiększająca się macica uciska na żyłę, która odprowadza krew z dolnej części ciała do serca, co skutkuje obrzękami stóp i dłoni oraz sprzyja powstawaniu żylaków. Na dodatek kilogramy i kłopoty ze snem skutkują zmęczeniem.

1. Ból kręgosłupa

Często po raz pierwszy pojawia się właśnie w ciąży, a spowodowany jest zmianą postawy oraz działaniem hormonów, które zwiększają wiotkość mięśni podtrzymujących kręgosłup.

Jak pokazują badania, największą ulgę w bólach pleców u kobiet w ciąży przynoszą:

• gimnastyka w wodzie,
• masaże,
• stosowanie podczas spania specjalnej ciążowej poduszki – w kształcie rogala, litery C lub U.

Na co dzień warto korygować postawę: ściągać łopatki i wypychać klatkę piersiową do przodu, stawać na szerzej rozstawionych nogach oraz nosić obuwie na niskich obcasach. Podczas siedzenia można podkładać poduszkę pod dolną część kręgosłupa. Zamiast schylać się, należy kucnąć, a potem podnieść się siłą nóg.

2. Bezsenność

Kłopoty ze snem towarzyszą zdecydowanej większość kobiet w ciąży, a ich przyczyną zwykle są zmiany w organizmie, które zakłócają nocny wypoczynek. Przede wszystkim każda przyszła mama, z powodu parcia na pęcherz, częściej odczuwa potrzebę skorzystania z toalety, wybijając się ze snu. Dlatego – choć picie dużej ilości płynów jest ważne – dwie godziny przed snem należy ograniczyć ich przyjmowanie. Poza tym spaniu przeszkadzają dolegliwości, takie jak zgaga czy bóle kręgosłupa. Wiotkość mięśni może też dodatkowo sprzyjać chrapaniu i bezdechowi, który powoduje wybudzanie się ze snu. Nocny wypoczynek przerywają też skurcze łydek. Najwygodniej i najbezpieczniej jest wypoczywać, leżąc na lewym boku. Takie wygodne ułożenie, podtrzymujące brzuch i łagodzące bóle pleców oraz skurcze łydek, zapewniają specjalne poduszki ciążowe – w kształcie litery C lub U albo rogala.

3. Obrzęki i żylaki

Obrzęknięte kostki i dłonie nie są w ciąży niczym nadzwyczajnym. Ciąża sprzyja też żylakom, ponieważ nacisk macicy na żyłę główną dolną powoduje wzrost ciśnienia krwi w naczyniach krwionośnych nóg, które i tak są osłabione działaniem progesteronu. W efekcie tego żyły stają się opuchnięte i przeświecają przez skórę. Pojawia się stan zapalny, co powoduje uczucie ciężkich nóg, ich puchnięcie, ból i uczucie pulsowania w kończynach. Aby przynieść ulgę obrzękniętym nogom, należy jak najczęściej odpoczywać z nogami w górze oraz wykonywać ćwiczenia poprawiające krążenie krwi w kończynach (krążenia, podkurczanie palców, napinanie łydek, a w pozycji stojącej przenoszenia ciężaru ciała z palce na pięty i na odwrót). Zbyt długie siedzenie np. w pracy, warto często przerywać i rozruszać nogi, by przywrócić w nich prawidłowy przepływ krwi. Ulgę przyniesie też noszenie specjalnych rajstop czy podkolanówek przeciwżylakowych, które usprawniają krążenie krwi w naczyniach. Można też wsmarować w stopy i łydki preparaty na ciężkie nogi przeznaczone dla kobiet w ciąży, choć warto pamiętać, że mają one tylko działanie doraźne (dają efekt chłodzący).

4. Zgaga

Doświadcza jej, zwłaszcza w zaawansowanej ciąży, ponad 50% kobiet oczekujących dziecka. Dzieje się tak, ponieważ progesteron osłabia zastawkę przy wejściu do żołądka, a rosnąca macica naciska na niego, powodując przedostawanie się niewielkiej ilości kwasu żołądkowego do przełyku, co objawia się pieczeniem, palącym bólem w klatce piersiowej i kwaśnym odbijaniem. By zminimalizować ryzyko pojawienia się tych dolegliwości, trzeba przede wszystkim unikać zbyt obfitych posiłków. Należy jeść mniej, ale częściej i wyrzucić pewne produkty ze swojego menu: napoje gazowane, czekoladę, kawę, czarną herbatę, konserwy, pikantne, smażone lub tłuste dania. Ulgę natomiast mogą przynieść herbatki z rumianku, imbiru lub mniszka lekarskiego. Warto spać z lekko (ok. 20 cm) uniesioną głową i unikać uciskania żołądka poprzez obcisłe ubrania czy zginanie się w talii (to również nieodpowiednie dla kręgosłupa). Ostatni posiłek należy zjeść minimum dwie godziny przed położeniem się do łóżka.

5. Zaparcia i hemoroidy

Problemy z wypróżnianiem dotykają większość oczekujących narodzin dziecka kobiet. I tu przyczyna tkwi zarówno w hormonach, jak i powiększającej się macicy. Progesteron spowalnia pracę jelit, a rosnąca macica napiera na jelita, powodując, że ich zawartość przemieszcza się mniej sprawnie. Przedłużające się zaparcia (oraz ucisk macicy na naczynia żylne odbytu) są przyczyną pojawienia się żylaków odbytu, czyli hemoroidów. Dlatego podjęcie tych samych kroków pomaga jednocześnie zwalczyć zaparcia, jak i żylaki. Przede wszystkim należy zadbać o właściwy sposób odżywiania się. Dieta powinna być bogata w błonnik, a więc warzywa, rośliny strączkowe, owoce (zwłaszcza suszone) i produkty pełnoziarniste. By błonnik spełnił swoją rolę, należy zadbać o dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości płynów – co najmniej dwa litry dziennie. To nie tylko woda, zielona herbata czy herbatki owocowe, ale również napoje mleczne i zupy oraz warzywa i owoce, zawierające dużo wody (m.in. sałata, pomidory, ogórki, papryka, arbuz, melon, truskawki). Odpowiednia dieta powinna być uzupełniona aktywnością fizyczną – bezpieczną dla kobiet w ciąży. W sytuacji, gdy te środki nie pomagają, warto skontaktować się z lekarzem, bo nie wszystkie preparaty przeczyszczające są bezpieczne w okresie, gdy kobieta oczekuje dziecka. Pojawienie się żylaków odbytu ma zazwyczaj charakter czasowy – po porodzie hemoroidy znikają.