Możemy żyć dłużej i wzbogacić się o biliony dolarów zmieniając dietę

Jak zaoszczędzić 46 bilionów dolarów w ciągu najbliższych 30 lat? Naukowcy uważają, że wystarczy zmienić dietę. Dzięki temu możemy zmniejszyć globalną śmiertelność nawet o 10%, a emisje gazów cieplarnianych związanych z żywnością o 70%!

Jesteśmy tym, co jemy. Także w skali globalnej. Dosłownie nasze rodziny, znajomi, powietrze, którym oddychamy i rachunki, które płacimy zmieniają się razem z rewolucją na talerzach. W niewyobrażalnej skali! Już teraz szacuje się, że gospodarka żywnościowa odpowiada za ponad jedną czwartą wszystkich emisji gazów cieplarnianych!

Walczmy o dietę, poprawimy klimat!

Jakby tego było mało niezdrowa dieta i wysoka masa ciała są jednymi z największych przyczyn przedwczesnej śmiertelności. Według naukowców z Oksfordu korzyści dla zdrowia i zmiany klimatu będą tym większe, im mniejszy będzie udział żywności pochodzenia zwierzęcego w naszej diecie. Tematem numer jeden debaty publicznej są zmiany klimatyczne. Wydajemy miliardy dolarów na walkę z trującymi samochodami, fabrykami, elektrowniami. Tymczasem wartość finansowa wynikająca ze zmian żywieniowych może być większa niż korzyści finansowe wynikające z unikniętych szkód spowodowanych zmianą klimatu.

Biliony dolarów korzyści

Przejście na dietę bogatszą w warzywa i owoce, może zmniejszyć globalną śmiertelność o 6 do 10%, a emisje gazów cieplarnianych związanych z żywnością o 29 do 70%. Naukowcy z Oksfordu szacują, że korzyści ekonomiczne z poprawy diety wyniosą od 1 do aż 46 bilionów dolarów (w zależności od rodzaju diety) w 2050 roku (szczegółowe wyliczenie przedstawiamy dalej).

Zmiany zależne od regionu

Czy to w ogóle jest realne? Z badań wynika, że tak, ale konieczne byłyby duże zmiany w światowym systemie żywnościowym, aby diety regionalne pasowały do ​​przyjętych wzorców żywieniowych. Zespół Sprigmanna odkrył bowiem, że wpływ zmian w diecie zmierzające do ograniczenia spożycia mięsa i diety bardziej roślinnej znacznie się różni w zależności od regionu. Największe korzyści dla środowiska i zdrowia człowieka wynikają ze zmian diety w krajach rozwijających się, podczas gdy kraje zachodnie o wysokim i średnim dochodzie zyskują najwięcej w przeliczeniu na mieszkańca.

Badacz z misją wydłużenia życia ludzkości

Kim jest człowiek, który podpisuje się pod tak śmiałymi opiniami? To Marco Springmann, badacz w zakresie zrównoważonego rozwoju środowiska i zdrowia publicznego w Oxford Martin Programme on the Future of Food oraz w Nuffield Department of Population Health na Uniwersytecie w Oxfordzie. Interesuje się zdrowotnym, środowiskowym i ekonomicznym wymiarem globalnych systemów żywnościowych. Nie jest tylko teoretykiem, ale człowiekiem bardzo mocno stąpającym po ziemi. Swoje szacunki opiera na bardzo złożonym modelowaniu matematycznym, statystycznym dotyczącym kwestii związanych z żywieniem, produkcją żywności i ich wpływem na zdrowie człowieka, ekonomię i klimat. W ten sposób szacuje o ile dłużej moglibyśmy żyć jedząc rozsądniej.

Wstrząsające ostrzeżenia klimatyczne

Wyniki badań opublikowanych w najczęściej cytowanym multidyscyplinarnym czasopiśmie naukowym na świecie PNAS są alarmujące. Przemysł (dokładniej cały system z nim związany) żywnościowy odpowiada za ponad jedną czwartą wszystkich emisji gazów cieplarnianych (GHG), z których do 80% jest związanych z produkcją zwierzęcą. Wysokie spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa oraz niskie spożycie owoców i warzyw to ważne czynniki ryzyka związane z dietą. Ponad miliard ludzi ma nadwagę lub otyłość. Bez zmian w diecie sytuacja pogorszy się. Rosnąca i bogatsza globalna populacja wybiera obecnie diety powodujące większą emisję gazów cieplarnianych. Globalne wybory żywieniowe zwiększają obciążenie służby zdrowia, budżetów krajowych i zmniejszają efektywności gospodarki. Problemem są przewlekłe, niezakaźne choroby związane z dużą masą ciała.

Zmiana diety lepsza od samej ekologii

Zmniejszenie spożycia mięsa i inne zmiany w diecie mogłyby złagodzić presję na użytkowanie gruntów. Wpłynęłoby to także na redukcję emisji gazów cieplarnianych. Zmiana diety może być bardziej skuteczna niż technologiczne opcje łagodzenia zmiany klimatu. Może mieć zasadnicze znaczenie dla uniknięcia negatywnych skutków znacznej ekspansji rolnictwa i globalnego ocieplenia (o ponad 2 °C) klimatu. Z drugiej strony redukcja konsumpcji mięsa może pomóc w zapewnieniu dostępu do bezpiecznej i przystępnej cenowo żywności dla rosnącej światowej populacji świata.

Żyjemy krócej przez otyłość i czerwone mięso

Eksperci skupili się na zmianach w spożyciu czerwonego mięsa oraz owoców i warzyw, które łącznie odpowiadały za ponad połowę zgonów związanych z dietą w 2010 r. Analizowali także odsetek osób z nadwagą lub otyłością spowodowaną nadmiernym spożyciem kalorii. Było to silnie związane ze śmiertelnością z powodu chorób przewlekłych (choroba wieńcowa, udar, cukrzyca typu 2 i rak). Odpowiadały za około 60% zgonów z powodu chorób niezakaźnych i około 40% zgonów na całym świecie w 2010 r.

Ograniczenie mięsa: 5 milionów uratowanych istnień ludzkich

Symulacje przeprowadzono w oparciu o kilka różnych sposobów odżywiania. Pierwszy (określany jako referencyjny – REF) to scenariusz oparty na tym, jak obecnie jedzą ludzie i w jakim kierunku te zmiany będą postępowały. Takie prognozy przedstawiła Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa.

Drugi scenariusz (HGD) zakłada wdrożenie globalnych wytycznych żywieniowych dotyczących zdrowego żywienia, gdzie ludzie spożywają taką ilość kalorii, która jest potrzebna utrzymać zdrową masę ciała. Obejmowała ona dziennie co najmniej pięć porcji owoców i warzyw, mniej niż 50 g cukru, maksymalnie 43 g czerwonego mięsa i zawartość energetyczną 2200– 2300 kcal (w zależności od wieku i płci). Przejście na dietę z mniejszą ilością pokarmów pochodzenia zwierzęcego (HGD) spowodowałoby 5,1 miliona unikniętych zgonów rocznie i 79 milionów uratowanych lat życia.

Weganie będą żyli najdłużej

Ostatnie dwa scenariusze zakładają również zdrowe spożycie energii, ale oparte na obserwowanych dietach wegetariańskich dietach wegetariańskich (VGT) i wegańskich (VGN). Różniły się od HGD tym, że zawierały sześć (wegetariańska) lub siedem (wegańska) porcji owoców i warzyw oraz jedną porcję roślin strączkowych, bez czerwonego mięsa, drobiu i ryb, a w diecie wegańskiej bez nabiału i jajek.
Odpowiednie liczby dla diety wegetariańskiej wynoszą 7,3 miliona unikniętych zgonów i 114 milionów uratowanych lat życia. Dla diety wegańskiej 8,1 miliona unikniętych zgonów i 129 milionów uratowanych lat życia.

Jak dieta ratuje nas przed śmiercią?

W zależności od czynnika ryzyka, ponad połowa unikniętych zgonów (51-57% we wszystkich trzech scenariuszach) wynikała ze zmniejszenia spożycia czerwonego mięsa, 24-35% ze zwiększenia spożycia owoców i warzyw, a 19-30% z mniejszej częstości występowania nadwagi i otyłości związanej z ograniczeniem nadmiernego spożycia energii. Zmniejszona śmiertelność wśród scenariuszy wegańskich i wegetariańskich, w porównaniu ze scenariuszem HGD, wynikała z mniejszego spożycia czerwonego mięsa (1,7 miliona dodatkowych unikniętych zgonów w każdym z nich) i większego spożycia owoców i warzyw.

Grozi nam ekologiczny Armageddon

Ograniczenie spożycia żywności pochodzenia zwierzęcego może pomóc w złagodzeniu oczekiwanego wzrostu emisji gazów cieplarnianych (GHG) związanych z żywnością. Symulacje realnych zmian społecznych w najbliższych dziesięcioleciach, jeśli nie zmienimy swoich przyzwyczajeń żywieniowych zakłada, że emisja gazów cieplarnianych związane z konsumpcją żywności wzrośnie o 51%, z 7,6 giga ton (mierzonych w ekwiwalentach CO2) w latach 2005/2007 do 11,4 giga ton w 2050 roku.

Możemy żyć dłużej w lepszym środowisku

Emisja gazów cieplarnianych związane z żywnością w scenariuszu gdzie ograniczono spożycie mięsa i zwiększono w diecie ilość warzyw oraz owoców (HGD) zmniejszyłaby się o 29% mniej niż emisje w realistycznym scenariuszu w roku 2050 i 7% więcej niż emisje w roku 2005/2007.

Wegetarianie i weganie byliby najlepsi dla środowiska

Dwie diety roślinne skutkowały jeszcze niższą emisją gazów cieplarnianych związanymi z produkcją żywności. Wegetariańska: 4,2 giga ton gazów cieplarnianych i wegańska 3,4 giga ton w 2050 roku. Były więc one o 45-55% niższe od poziomów z 2005/2007 i o 63-70% niższe od emisji scenariusza realistycznego (REF).

Ile możemy oszczędzić zmieniając dietę?

Oszczędności kosztów związanych ze zdrowiem wynikające z przejścia na dietę opartą na wytycznych żywieniowych ograniczających spożycie mięsa (HGD) wyniosą 735 miliardów dolarów amerykańskich rocznie! Większe oszczędności występują przy stosowaniu diety wegetariańskiej – 973 mld i wegańskiej – 1,067 mld.
Jako procent oczekiwanego światowego produktu krajowego brutto (PKB) w 2050 r., oszczędności te wynoszą 2,3% dla diety HGD, 3,0% dla diety wegetariańskiej i 3,3% dla diety wegańskiej. Około dwie trzecie oszczędności wynikało z redukcji bezpośrednich kosztów związanych z opieką zdrowotną, jedna trzecia (31-33%) z mniejszego zapotrzebowania na nieodpłatną opiekę nieformalną, a niewielki ułamek (3-4%) ze zmniejszonej produktywności wynikającej z utraty czasu pracy.

46 bilionów dolarów oszczędności

Najbardziej szokujące wyliczenia dotyczą wartości statystycznego życia. Prowadzą one do znacznie wyższych szacunków korzyści ekonomicznych związanych ze zmianą diety. W przypadku scenariusza jedynie ograniczającego jedzenie mięsa i zwiększającego udział roślin w diecie (HGD) wartość pieniężna związana ze zmianami śmiertelności związanymi z dietą wyniesie 21 bilionów dolarów rocznie w 2050 r. W zależności od szacunków wartości życia oszczędności te mogą sięgać 31 bilionów dolarów rocznie.

Wartości, które otrzymujemy dla diety wegetariańskiej to 28 bilionów dolarów (różnice w szacunkach między 14 a 42 biliony), a dla diety wegańskiej 30 bilionów (15-46 bilionów dolarów).

Kontrowersyjna wartość życia

Biliony pojawiające się w wyliczeniach zespołu Sprigmanna są jednak mocno kontrowersyjne pojęcie statystycznej wartości życia budzi nie tylko sprzeciw etyków, ale i statystyków. Beznamiętna buchalteria traktuje każdy uniknięty zgon jako równie wartościowy. Badacze dostrzegają jednak, że większość unikniętych zgonów ma miejsce w późnym wieku. Ponowne obliczenie szacunków poprzez monetyzację uratowanych lat życia zmniejsza je o około połowę.

Fact checking, czyli źródła

Wiarygodność naszych tekstów możesz sprawdzić analizując badania naukowe lub inne weryfikowalne źródła wiedzy, na jakich opieramy się pisząc teksty.

PNAS April 12, 2016 113 (15) 4146-4151
Proceedings of the National Academy of Sciences. PNAS to najczęściej cytowane multidyscyplinarne czasopismo naukowym na świecie. Zawiera najważniejsze informacje dotyczące biologii, chemii, fizyki, inżynierii, środowiska i nauk społecznych.
*Peskatarianie, to wegetarianie, którzy do swojej diety włączają ryby.